كارآفريني به معناي خلاقيت در كار و ايجاد فرصت هاي جديد اقتصادي و توليدي و خلق ارزش جديد با خطرپذيري در منابع مالي، از عوامل رشد و شكوفايي اقتصادي است، زيرا كارآفريني در يك جامعه و اقتصاد به معناي پويايي و بالندگي است. جامعه اي كه در بستر كارآفريني حركت مي كند، جامعه زنده و پويا و فعال است. از اين رو به سادگي و آساني مي تواند همه مشكلات و فشارهاي بيروني و دروني را تحمل كرده و پشت سر بگذارد. جامعه كارآفرين، از آستانه تحمل بسيار بالايي برخوردار است، زيرا خطرپذيري در آن بسيار بالا و در عين حال امري طبيعي و عادي تلقي مي شود، از اين رو داراي اقتصادي مقاومتي خواهد بود.
نويسنده در اين مقاله با توجه به تاكيد مقام معظم رهبري درباره تحقق اقتصاد مقاومتي و نقش كارآفريني در آن، به سراغ آموزه هاي وحياني اسلام رفته تا نقش كارآفريني را در رشد و توسعه اقتصادي و دست يابي به اقتصاد مقاومتي درجنگ همه جانبه عليه سلطه مستكبران و شياطين و ستمگران و تحقق عدالت فراگير بيان كند.
كارآفريني، خلاقيت و خطرپذيري در حوزه اقتصاد
كار در اسلام از ارزش و اهميت بالايي برخوردار است و مي توان به يك معنا كار نيك و عمل صالح را مقدس برشمرد به شرط آن كه نيت خالص و ايمان درست نيز همراه آن باشد، چرا كه در اين صورت حسن فعلي با حسن فاعلي جمع مي شود و همان هدف خلقت و آفرينش انسان و ماموريت وي تحقق مي يابد، با اين همه، كار نيك و خوب در اسلام به عنوان يك حسن فعلي مورد تشويق و ترغيب است و حتي اگر همراه با حسن فاعلي و ايمان و نيت خالصانه الهي نباشد، باز داراي ارزش خواهد بود و خداوند پاداش عمل نيك و كار خوب را در جهان خواهد داد هر چند كه براي او بهره اي در آخرت نخواهد بود.
اين بدان معنا است كه سرمايه انسان در دنيا و آخرت چيزي جز كار نيست و انسان نتيجه كار و عمل خود را در دنيا و آخرت خواهد ديد (نجم، آيه 40) كه البته كار نيك و خوب از ارزش برخوردار بوده و فرد پاداش عمل و كارش را خواهد ديد. خداوند به صراحت در بيان نقش و ارزش تلاش و كار در زندگي بشر مي فرمايد: ليس للانسان الا ماسعي، براي انسان چيزي جز تلاش و كار نيست. (نجم، آيه 39)
موضوع بحث در مقاله هاي آتي “اخلاق كار و توليد” است و درنوشتار حاضر از باب مقدمه، ارزش كار و توليد از ديدگاه اسلام مورد بحث قرار گرفته است.
“كار” در حوزه هاي مختلف مفاهيم متفاوتي دارد. در حوزه اقتصاد نيز براي “كار” تعاريف مختلفي ذكر شده است. كار اقتصادي را از منظر دين، مي توان چنين تعريف كرد: “هر گونه فعاليتي كه براي توليد كالاو خدمات مورد نياز يا بالابردن سطح اقتدار جامعه و رفاه عمومي در چارچوب قوانين و ارزشهاي ديني انجام مي پذيرد”. در فرهنگ قرآن، واژه اي كه براي كار اقتصادي استفاده شده، “استاجر”(قصص/26) است. همين گونه است عبارات “ضرب في الارض”(مزمل/20)، “ابتغاء فضل الله”(اسراء/12)، “اعداد قوه”(انفال/60) و به طور ضعيف تر واژه “كلوا”(ملك/15) به معناي امر به مطلق تصرف. واژه هاي عمل، فعل، سعي و كسب گرچه به معناي كار و تلاش است، لكن مرادف با فعاليت اقتصادي نيست و مفهوم عامي دارد.
كار و فعاليت توليدي، عنصر اساسي در كسب درآمد است. قرآن كريم در آيات فراواني، با يادآوري اينكه خداوند، منابع و امكانات جهان را براي انسان آفريد و آن را رام ايشان ساخته است، با تاكيد بر تصرف در عوامل توليد، آدمي را به آباد كردن زمين و برطرف ساختن نيازهاي معيشتي خود، تشويق فرموده و به گونه هاي مختلف، اهميت آن را نمايان ساخته است.در برخي آيات، هدف از تسخير آسمان و زمين براي انسان، آفرينش شب و روز، فرستادن باد و باران و به حركت درآوردن كشتيها در دريا، جستجوي روزي و طلب از فضل خداوند دانسته شده است.اين آيات آدمي را به كسب روزي با فعاليتهاي توليدي، تشويق مي كند؛ از جمله: “و جعلنا الليل و النهار آيتين فمحونا آيه الليل و جعلنا آيه النهار مبصره لتبتغوا فضلامن ربكم”(اسراء/12.) مصداق بارز “ابتغاء فضل” در اين آيات، به قرينه صدر، ديل و سياق آن، همان فعاليتهاي توليدي است. از سوي ديگر، تصرف انسان در آسمان و زمين، و بهره مندي از نعمتهاي آن، بدون توليد ابزارهاي لازم شدني نيست، از اين رو تشويق به توليد، ترغيب به فراهم سازي زمينه و ابزار توليد نيز خواهد بود. مطابق آيه “هو انشاكم من الارض و استعمركم فيها”(هود/61)، آباد ساختن زمين خواسته الهي است كه بر دوش انسان نهاده شده است. “اعمار و استعمار زمين” در لغت به معناي واگذاري آن، براي عمران و آبادي است. بنابراين، زمين به صورت آباد و با نعمتهاي آماده براي انسان آفريده نشده است، بلكه اين انسان است كه بايد با كار و تلاش و بهره گيري از امكانات توليد، زمين را آباد نمايدو نيازمنديهايش را برطرف سازد. آياتي نيز كه به فراهم سازي زمينه هاي توليد اشاره دارد، به دلالت التزامي، مطلوبيت كار و توليد و ترغيب به آن را بازگو مي نمايد؛ از جمله: “و لقد مكناكم في الارض و جعلنا لكم فيها معايش قليلاما تشكرون”(اعراف/10.) واژه تمكين در اين آيه به معناي در اختيار گذاردن ابزار و وسايل كار و توانايي دادن است. “معايش” نيز جمع “معيشت” به معني وسايل و نيازمنديهاي زندگي است. بنابراين خداوندعوامل توليد را در اختيار بشر نهاده و به او قدرت تصرف در آن را ارزاني داشته است تا به توليد و تامين خواسته هايش همت گمارد.
همايش ملي كارآفريني با محور نقش كارآفريني در توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني، 24 آبانماه، به همت دانشگاه آزاد اسلامي و با حمايت خانه صنعت و معدن و تجارت استان اصفهان برگزار ميشود.
همايش ملي كارآفريني با محور «نقش كار آفريني درتوليد ملي،حمايت ازكار وسرمايه ايراني»، 24 آبانماه جاري به همت دانشگاه آزاد اسلامي و با حمايت خانه صنعت و معدن و تجارت استان اصفهان، برگزار ميشود.
براساس اين گزارش، دانشگاه آزاد اسلامي واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامي واحد فلاورجان، دانشگاه آزاد اسلامي واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامي واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامي واحد زاهدان، موسسه كارآفرين الهام بخش، فرمانداري شهرستان خميني شهر، انجمن تخصصي كنترل كيفيت صنايع استان اصفهان، كانون انجمنهاي صنفي كارفرمايان استان اصفهان، مؤسسه خيريه باقرالعلوم(ع) و انجمن معدن كاران استان اصفهان از جمله حاميان اين همايش ميباشند.
اين گزارش ميافزايد: كار آفريني و ويژگيهاي كارآفرين، نقش كارآفريني درتوسعه اجتماعي و اقتصادي، عوامل پيشبرنده و بازدارنده كار آفريني، سرمايه اجتماعي وكار آفريني، تحليل ارتباط صنعت و دانشگاه از منظر كارآفريني، نقش تحقيقات بازار در توسعه كارآفريني، كارآفريني معلولين و تحولات بازار و كارآفريني برخي از محورهاي اين همايش هستند.
براساس اين گزارش، سير تحول كارآفريني در ايران وجهان، رابطه كارآفريني بامديريت سرمايه و سرمايهگذاري، الگوهاي رفتاري، اخلاقي و باورهاي فرهنگي كارآفريني، نقش دولت و كارآفريني، زنان و كارآفريني، سرمايه اجتماعي، حقوق شهروندي وكارآفريني، نقش كارآفريني در كسب و كارهاي كوچك و خانگي، مراكز رشد و فناوري درتوسعه كارآفريني و مهارتهاي كار آفرينان از ديگر محورهاي اين همايش است كه با حضور صاحبنظران اين حوزه بررسي و تحليل خواهند شد.
يادآور ميشود همايش ملي كارآفريني با محور «نقش كارآفريني در توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني» توسط دانشگاه آزاد اسلامي، در خمينيشهر برگزار ميشود و 24 آبانماه جاري تاريخ برگزاري همايش خواهد بود و علاقهمندان ميتوانند جهت كسب اطلاعات بيشتر به آدرس دبيرخانه همايش به نشاني خمينيشهر، دانشگاه آزاد اسلامي مراجعه كنند.
منبع : خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)